ΕΞΩΣΤΗΣ: Η Κατερίνα Αποστολοπούλου μας συστήνει το Caravan Project
Στη λίστα με τις πιο ουσιώδεις και συγκινητικές ανθρωπιστικές δράσεις, η πρώτη θέση αναμφίβολα ανήκει στο Caravan Project και τους εμπνευστές του. Με δύο σκηνές yurt και ασίγαστη επιθυμία για επικοινωνία και κατανόηση των ανθρώπων, η ομάδα του Caravan γυρίζει την Ελλάδα και μας φέρνει μοναδικές ιστορίες. Η Κατερίνα Αποστολοπούλου μίλησε μαζί μας στον Εξώστη και μοιράστηκε τις παλιές και νέες εμπειρίες που έχει προσφέρει σε αυτήν, όπως και σε πολύ ακόμη κόσμο.
Κατερίνα, τι ακριβώς είναι το Caravan Project και ποια η δράση του;
Το Caravan Project για μένα πλέον είναι μια κοινότητα. Η ομάδα του Caravan Project ταξιδεύει με δύο αυτοκινούμενα οχήματα και κατασκηνώνει με δύο μογγολικές σκηνές yurt σε περιοχές της Ελλάδας για να καταγράψει τις ανθρώπινες ιστορίες, να αφουγκραστεί τις φωνές της τοπικής κοινωνίας και να μεταδώσει την αγάπη της για τη διάσωση των προφορικών ιστοριών. Με αυτό το όραμα οργανώνει μια σειρά από δράσεις για τους κατοίκους των πόλεων που επισκέπτεται: εκπαιδευτικά εργαστήρια για τους μαθητές, συνεργατικές δράσεις με τους φοιτητές, σεμινάρια για ενήλικες και ποικίλες άλλες εκδηλώσεις, συμπράττοντας με τους τοπικούς φορείς και οργανισμούς. Όλα τα παραπάνω έχουν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας πραγματικής κοινότητας με άξονα τις ανθρώπινες ιστορίες και την προφορική μνήμη. Ήδη μετά από 1 μήνα παραμονής στην πόλη της Μυτιλήνης, η ομάδα έχει μεγαλώσει, καθώς νέοι, φοιτητές και κάτοικοι του νησιού έχουν εμπλακεί στις βασικές λειτουργίες του project. Να σας πω μόνο ότι από το νησί της Μυτιλήνης αναμένουμε περίπου 11 καινούριες ιστορίες (ντοκιμαντέρ και φωτογραφικά λευκώματα), κατά πλειοψηφία από τους ανθρώπους που συμμετείχαν στις τοπικές δράσεις του Caravan Project, τις οποίες και θα αναρτήσουμε στο πρώτο ψηφιακό αρχείο προφορικών ιστοριών της Ελλάδας στο www.caravanproject.org
Η πορεία του Caravan Project ξεκίνησε το 2011 με σκοπό να δοθεί φωνή σε ανθρώπινες ιστορίες που συγκινούν και εμπνέουν. Τι ήταν αυτό που πυροδότησε αυτή την ιδέα;
Κατάλληλοι για να απαντήσουν σε αυτή την ερώτηση είναι ο Στρατής Βογιατζής και η Θέκλα Μαλάμου, οι οποίοι ξεκίνησαν το Caravan Project από μια απλή ιδέα: πάμε να ταξιδέψουμε και να βρούμε ιστορίες από τους τόπους. Στην πορεία συνάντησαν την Αλεξάνδρα Σαλίμπα, που είναι η υπεύθυνη της οργάνωσης του Caravan σήμερα και τον Γιάννη Αδρίμη, που είναι υπεύθυνος εκπαιδευτικών προγραμμάτων, ενώ πολύ γρήγορα ήρθε το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, ως αποκλειστικός δωρητής του Caravan Project, να στηρίξει το εγχείρημα και να βοηθήσει την ομάδα να το αναπτύξει στο μέγιστο βαθμό. Έτσι, η πρώτη φάση του project περιλάμβανε ταξίδια σε χωριά και απομακρυσμένες περιοχές της Ελλάδας και καταγραφή στο φωτογραφικό και κινηματογραφικό φακό ιστοριών που έχουν τη δύναμη να συγκινήσουν και να εμπνεύσουν. Εγώ ήρθα να ενσωματωθώ στην ομάδα στη δεύτερη φάση, η οποία περιλαμβάνει την εγκατάσταση με τις σκηνές yurt σε 7 πόλεις της Ελλάδας, την παρουσίαση της έκθεσης με τις ιστορίες που η ομάδα έχει συλλέξει από το προηγούμενο οδοιπορικό, τις δράσεις που περιγράψαμε παραπάνω με άξονα αυτές τις ιστορίες, αλλά και την καταγραφή νέων ιστοριών. Βασικός στόχος σε αυτή τη δεύτερη φάση είναι η δημιουργία μικρών πυρήνων στις πόλεις αυτές, ώστε να συνεχίσουν οι ίδιοι οι κάτοικοι το Caravan Project στον τόπο τους. Αίσθηση δική μου, από τη μέχρι τώρα εμπειρία μου στο project, είναι ότι όλοι όσοι συμμετέχουμε, κάτοικοι και μέλη της ομάδας, πιστεύουμε βαθιά στην ανθρώπινη επαφή και την ουσιαστική επικοινωνία, ενώ το Caravan Project αποτελεί για όλους μας ένα όχημα να κατανοήσουμε τον κόσμο και λιγάκι ίσως να αλλάξουμε τη ροή του. Αυτό μας ενώνει. Ρομαντισμός δηλαδή…!
Έχετε επισκεφτεί πολλά μέρη της Ελλάδας προκειμένου να έρθετε σε επαφή με τους ανθρώπους και τα βιώματά τους. Όμως οι ιστορίες έρχονται σε εσάς ή εσείς τις ανακαλύπτετε στην πορεία του ταξιδιού σας;
Οι ιστορίες έρχονται κυρίως στην πορεία του ταξιδιού, ωστόσο έχουν υπάρξει αρκετές περιπτώσεις που η ομάδα επισκέφτηκε έναν τόπο για να εντοπίσει μια συγκεκριμένη ιστορία, για την οποία είχε πληροφορίες από πριν. Βέβαια, επειδή πλέον έχουμε καταφέρει μια κάποια διάχυση της ιδέας του Caravan Project στο ευρύτερο κοινό, ήδη επικοινωνούν μαζί μας από πολλές περιοχές της χώρας για να μας δώσουν πληροφορίες ή να μας διηγηθούν μια ιστορία. Άλλωστε, το ψηφιακό αρχείο ιστοριών του Caravan Project είναι ανοιχτό και μέσα από την ιστοσελίδα μας καλούμε τον κόσμο να συνδράμει με τις ιστορίες του.
Από όλες τις αφηγήσεις που έχεις ακούσει μέχρι τώρα, ποια ήταν αυτή που σε άγγιξε λίγο παραπάνω;
Για να είμαι ειλικρινής όλες οι ιστορίες με αγγίζουν και με συγκινούν βαθιά. Είναι τόσο οι ίδιες οι ιστορίες, που έχουν μια ξεχωριστή δύναμη η καθεμιά, όσο και η ιδιαίτερη ματιά του Caravan Project. Παρακολουθείς ένα πλάνο και λες: «… ε είναι Caravan!». Τώρα έτσι αυθόρμητα, η πρώτη ιστορία που μου έρχεται στο μυαλό είναι ο Γιώργος Καλύβας, από το ντοκιμαντέρ «Χρυσό Δάσος», ένας άνθρωπος που έχει δώσει και συνεχίζει να δίνει μια τεράστια μάχη στο δάσος των Σκουριών. Το τρομερό στην όλη ιστορία, πέρα από την ανεπίτρεπτη κατάσταση στη Σκουριές με την κατασκευή του ορυχείου, που έχει διχάσει τους κατοίκους και όλοι λίγο πολύ τη γνωρίζουμε, είναι ότι ο άνθρωπος αυτός αρνήθηκε το συστημικό τρόπο της σύγχρονης ζωής στις πόλεις και επέλεξε να ζήσει μόνος του μέσα στη καρδιά του αρχέγονου δάσους των σκουριών, καλλιεργώντας τα πατρογονικά του εδάφη, αφιερώνοντας ουσιαστικά τη ζωή του σε αυτόν τον τόπο. Να που όμως οι εξελίξεις τον έφεραν αντιμέτωπο με τις πολυεθνικές και την εξουσία, με το ίδιο το σύστημα που προσπάθησε να αποφύγει… Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες εδώ www.caravanproject.org/xruso-dasos
Πες μας λίγα λόγια για τα επόμενα βήματα του Caravan για την νέα χρονιά.
Το Caravan Project θα συνεχίσει αυτό το νέο οδοιπορικό που έχει χαράξει, περνώντας από την Κρήτη, τη Θεσσαλονίκη, τα Ιωάννινα, τη Σύρο, την Καλαμάτα και θα καταλήξει του χρόνου στην Αθήνα για μια ολοκληρωμένη παρουσίαση της δεύτερης αυτής μεγάλης δράσης του. Σίγουρα μέχρι τότε, τα ταξίδια θα έχουν φέρει στο φως καινούρια ζητήματα που θα καθορίσουν εκ νέου τη μορφή του. Ήδη αυτός ο πρώτος σταθμός της Μυτιλήνης αποκάλυψε πολλά, κυρίως για την έννοια της ζωντανής κοινότητας. Όνειρο, πιστεύω όλων μας, είναι να γίνει ένα εντελώς ανοιχτό project που να καταγράφει τις ανθρώπινες ιστορίες και να διασώζει την προφορική μνήμη του τόπου μας, με όλο και περισσότερους ανθρώπους να συμμετέχουν ενεργά στο εγχείρημα. Να φύγει από τα δικά μας χέρια και να γίνει το project όλων. Και φυσικά η μεγάλη ιδέα: να ξαναβρούμε τα κανάλια της ουσιαστικής επαφής και επικοινωνίας, να έρθουμε κοντά ο ένας με τον άλλο, να κατανοήσουμε τον άλλο, για να κατανοήσουμε τους εαυτούς μας.