Από τον Γιάννη Κωσταρή

Η φωτογραφία είναι οπτική γλώσσα, ένας ακόμη τρόπος να βλέπουμε τον κόσμο και να μιλάμε για αυτά που ζούμε και για τον εαυτό μας. εκτός των άλλων η φωτογραφία είναι μια γλώσσα που στηρίζεται σε έναν «συμβολικό» κώδικα. πχ. σε μια φωτογραφία που απεικονίζει ένα μήλο, αναγνωρίζουμε ένα μήλο, γιατί από την εμπειρία μας, από το περιβάλλον που μεγαλώσαμε, από το σχολείο κτλ έχουμε μάθει να αναγνωρίζουμε την εικόνα ενός μήλου σαν μήλο.

μικρή αναδρομή

– η φωτογραφία είναι κάτι σαν συνέχεια της ζωγραφικής. ξεκινώντας από την camera obscura,

 

πήρε το κάδρο της ζωγραφικής -παραλληλόγραμμο ή τετράγωνο- ενώ κανονικά το είδωλο που καταγράφουν οι φωτογραφικοί φακοί είναι στρογγυλλό και για να θεωρηθεί σημαντική τέχνη έπρεπε να μοιάζει με τη ζωγραφική.

 

έτσι πέρα από τον πικτοριαλισμό, μέχρι πρόσφατα οι φωτογραφίες πορτρέτου επιχρωματίζονταν, τονίζονταν τα χαρακτηριστικά του προσώπου.

– η φωτογραφία έχει άπειρες χρήσεις. παραθέτω μερικές βασικές

τεκμηριώνει ότι είμαστε εμείς σε επίσημα έγγραφα και ταυτότητες, πρέπει να μοιάζουμε στη φωτογραφία μας.

βγάζουμε και κατέχουμε αναμνηστικές φωτογραφίες, είναι μάλλον η πιο δυνατή σχέση με τη φωτογραφία. τα τελευταία χρόνια με την υπερβολική χρήση της φωτογραφίας στα νέα μέσα επικοινωνίας, -facebook κτλ- έχει πολλαπλασιαστεί η έκθεση προσωπικών στιγμών.

εκατομμύρια φωτογραφίες βγαίνουν καθημερινά για ενημέρωση, από μικρά τοπικά γεγονότα, μέχρι μεγάλους πολέμους και καταστροφές που αφορούν όλο τον πλανήτη και διανέμονται από μεγάλα πρακτορεία σε όλο τον κόσμο.
η διαφήμιση προϊόντων, υπηρεσιών κτλ καθώς και οι επιστημονική φωτογραφία είναι από τις πιο εξειδικευμένες χρήσεις.

είτε το θέλουμε είτε όχι, βλέπουμε συνεχώς φωτογραφίες, αποτελούν μέρος της εκπαίδευσης μας, οι περισσότερες είναι σκουπίδια, δεν μας αφαρούν, δεν μας προσφέρουν τίποτα.

όμως η φωτογραφία εκτός από τα παραπάνω μπορεί να γίνει δικός μας τρόπος έκφρασης, επικοινωνίας και αυτογνωσίας.
ερμηνεύουμε τον κόσμο και ορίζουμε τη θέση μας μέσα σε αυτόν σύμφωνα με αυτά που γνωρίζουμε, επιδιώκουμε την ασφάλεια και φοβόμαστε τις αλλαγές. αν αμφισβητούσαμε τα πάντα η καθημερινότητα μας θα ήταν πολύ δύσκολη. από τις φωτογραφίες διαλέγουμε αυτές που μας είναι κατανοητές, που αναπαράγουν στερεότυπες εικόνες ομορφιάς με τις οποίες μεγαλώσαμε.

όμως λίγο αν κουνηθούμε από τη θέση μας ο κόσμος μπορεί να γίνει εντελώς διαφορετικός πολύ πιο πλούσιος σε σημάσνσεις και νοήματα.
μέσω της φωτογραφικής διαδικασίας μπορούμε να βλέπουμε πιο προσεκτικά και «καθαρά».
μπορούμε να γίνουμε παρατηρητές του κόσμου μας και του εαυτού μας.
να γίνει σημαντικό το απλό και το συνηθισμένο, να ξαναδούμε το γνωστό με νέο τρόπο.
να αμφισβητήσουμε τα στερεότυπα που καθορίζουν τη ζωή μας.

να δώσουμε λίγο χρόνο στη φωτογραφική διαδικασία και προσπαθήσουμε να είμαστε «εκεί», δηλαδή με καθαρό το μυαλό μας αφεθούμε να συντονιστούμε με αυτό που βλέπουμε, με τον τόπο και το χρόνο, γίνουμε για λίγο παρατηρητές και παρατηρούμενοι και απλώς δείξουμε αυτό που υπάρχει, τακτοποιώντας το χάος σε ευγενή πραγματικότητα.

στη συνέχεια είδαμε

– φωτογραφίες σημαντικών φωτογράφων από το 1930 μέχρι πρόσφατα
man ray, moholy nagi, weston, strand, bresson, frank, koudelka, webb, pinkasoff

 

περίληψη του μαθήματος φωτογραφίας στο εργαστήριο ιστοριών