Σαν το λίγο το νερό – Σωτήρης Δημητρίου

Αν μια νύχτα του χειμώνα – Ιταλο Καλβίνο

Ιταλο Καλβίνο
ΑΝ ΜΙΑ ΝΥΧΤΑ ΤΟΥ ΧΕΙΜΩΝΑ ΕΝΑΣ ΤΑΞΙΔΙΩΤΗΣ

Η ευχαρίστηση που νιώθεις χρησιμοποιώντας το χαρτοκόπτη αφορά την αφή, την ακοή, την όραση και κυρίως το μυαλό σου. Κάθε φορά, πριν αρχίσεις να διαβάζεις, κάνεις μια κίνηση που διαπερνά την υλική στερεότητα του βιβλίου, μια κίνηση που σου επιτρέπει να εισχωρήσεις στην άυλη οντότητά του. Η λάμα διεισδύει ανάμεσα στις σελίδες και, με μια μόνο κίνηση ανεβαίνει, ανοίγοντας δρόμο με μια συνεχή σειρά από κάθετες κινήσεις που επιτίθενται ενάντια σε μία-μία ίνα και τις θερίζουν – και το καλό χαρτί υποδέχεται με ένα ιλαρό και ταυτόχρονα φιλικό τρίξιμο αυτόν τον πρώτο επισκέπτη, έναν επισκέπτη που υπόσχεται αμέτρητα γυρίσματα των σελίδων από τον άνεμο ή από ένα βλέμμα. Μεγαλύτερη, αντίθετα, αντίσταση δείχνει το οριζόντιο ξάκρισμα, ιδιαίτερα αν οι σελίδες είναι διπλές, γιατί απαιτεί μια γρήγορη αντίστροφη κίνηση – σ’ αυτήν την περίπτωση ο ήχος είναι εκείνος ενός πνιγμένου βογκητού, με κάποιες μάλλον υπόκωφες νότες. Οι άκρες των σελίδων πετσοκόβονται, αποκαλύπτοντας την ινώδη τους ύφανση. Μια λεπτή σχίζα – την ονομάζουμε «κατσαρό» – αποσπάται, ευγενική στη θωριά της, σαν αφρός από κύμα πάνω στην ακρογιαλιά. Η κίνηση που κάνεις, ν’ ανοίγεις με το σπαθί σου περάσματα στο φράγμα των σελίδων, συνδέεται στο μυαλό σου με όλα όσα κρύβει μια λέξη μέσα της: ανοίγεις δρόμο στην ανάγνωση όπως σε ένα πυκνό δάσος.

Ήδη στη βιτρίνα του βιβλιοπωλείου εντόπισες το εξώφυλλο με τον τίτλο που ζητούσες. Ακολουθώντας αυτό το οπτικό χνάρι, προχώρησες στο μαγαζί ανάμεσα από το πυκνό δίχτυ των Βιβλίων Που Δεν Έχεις Διαβάσει και που σε κοιτάζουν συνοφρυωμένα, από τους πάγκους και τα ράφια, προσπαθώντας να σε φοβίσουν. Εσύ όμως ξέρεις πως δεν πρέπει να εντυπωσιαστείς, πως ανάμεσά τους είναι στη σειρά Τα Βιβλία Που Δεν Είναι Ανάγκη Να Διαβάσεις, τα Βιβλία Που Φτιάχτηκαν Για Άλλες Χρήσεις Και Όχι Για Να Διαβαστούν, τα Βιβλία Που Ήδη Διάβασες Χωρίς Να Κάνεις Τον Κόπο Να Τα Ανοίξεις γιατί ανήκουν στην Κατηγορία Των Ήδη Διαβασμένων Πριν Ακόμα Γραφούν. Κι έτσι ξεπερνάς το πρώτο τείχος των επάλξεων. Τώρα σου επιτίθεται η στρατιά των Βιβλίων Που Αν Μπορούσες Να Ζήσεις Περισσότερες Ώρες Θα Διάβαζες Ευχαρίστως Αλλά Δυστυχώς Οι Μέρες Που Σου Απομένουν Να Ζήσεις Είναι Αυτές Που Είναι. Με μια γρήγορη κίνηση τα προσπερνάς και φτάνεις στις φάλαγγες των Βιβλίων Που Έχεις Πρόθεση Να Διαβάσεις Αλλά Πρώτα Έχουν Σειρά Κάποια Άλλα, Των Βιβλίων Που Είναι Πολύ Ακριβά Και Μπορείς Να Περιμένεις Να Αγοράσεις Μισοτιμής, των Βιβλίων Που Επίσης Περιμένεις Να Αγοράσεις Όταν Θα Επανεκδοθούν Στις Οικονομικές Σειρές, των Βιβλίων Που Μπορείς Να Ζητήσεις Από Κάποιον Να Σου Δανείσει, των Βιβλίων Που Όλοι Πια Έχουν Διαβάσει Και Άρα Είναι Σαν Να Τα Έχεις Διαβάσει Κι Εσύ. Αποκρούοντας όλες αυτές τις εφόδους φτάνεις κάτω από τους πύργους του οχυρού, όπου αντιστέκονται τα Βιβλία Που Εδώ Και Πολύ Καιρό Έχεις Στο Πρόγραμμα Να Διαβάσεις, Τα Βιβλία Που Ψάχνεις Χρόνια Και Δε Βρίσκεις, τα Βιβλία Που Αφορούν Κάτι Με Το Οποίο Ασχολείσαι Αυτή Την Περίοδο, τα Βιβλία Που Θέλεις Να Τα Αγοράσεις Για Να Τα Έχεις Στη Διάθεσή Σου Σε Κάθε Περίπτωση, τα Βιβλία Που Θα Μπορούσες Να Τα Βάλεις Κατά Μέρος Για Να Τα Διαβάσεις Ίσως Το Καλοκαίρι, τα Βιβλία Που Σου Λείπουν Για Να Τα Βάλεις Δίπλα Σε Άλλα Στη Βιβλιοθήκη Σου, τα Βιβλία Που Σου Εμπνέουν Μια Ξαφνική Φρενιασμένη Και Όχι Εύκολα Δικαιολογήσιμη Περιέργεια.
Ορίστε, λοιπόν, που μπόρεσες να μειώσεις τον απεριόριστο αριθμό των εχθρικών δυνάμεων, σε ένα σύνολο αρκετά, βέβαια, μεγάλο, αλλά που μπορεί τουλάχιστον να υπολογισθεί με ένα συγκεκριμένο αριθμό, αν και αυτή η σχετική σου ανακούφιση δε σε γλυτώνει από τις παγίδες των Βιβλίων Που Διάβασες Πριν Από Πολλά Χρόνια Και Ήρθε Πια Ο Καιρός Να Ξαναδιαβάσεις, των Βιβλίων Που Πάντα Έλεγες Ότι Είχες Διαβάσει Και Ήρθε Πια Ο Καιρός Να Διαβάσεις Πραγματικά.